CZYM JEST BÓL?
O BÓLU
Ból ostry vs. Ból przewlekły
Ból ostry trwa do 3 miesięcy: pojawia się nagle, często jako reakcja na uraz lub chorobę, i zazwyczaj ustępuje po wyeliminowaniu przyczyny. Charakteryzuje się intensywnością, która mobilizuje do działania, ale nie przeszkadza znacząco w codziennym funkcjonowaniu1.
Natomiast ból przewlekły to ból długotrwały, który często trwa nawet po wygojeniu uszkodzonych tkanek, nie służąc żadnemu biologicznemu celowi i stając się chorobą samą w sobie1. Może wpływać na wszystkie aspekty życia, utrudniając pracę i codzienne czynności.
Ból receptorowy vs. Ból neuropatyczny
Ból somatyczny vs. Ból trzewny
Ból somatyczny i ból trzewny to dolegliwości bólowe różniące się lokalizacją. Ból somatyczny pochodzi z powierzchniowych części ciała, takich jak skóra, mięśnie, czy powięzi4. Jest to typ bólu, który nasila się przy ruchu, kaszlu czy głębokim oddechu, co umożliwia precyzyjne zidentyfikowanie jego źródła. Przykłady obejmują ból kostny i ból mięśniowo-powięziowy, które są często leczone za pomocą leków przeciwbólowych, jak MEL. Ból trzewny natomiast to ból wywodzący się z organów wewnętrznych. Charakteryzuje się mniej precyzyjną lokalizacją i może być odczuwany jako głęboki, tępy lub kolkowy. Ten typ bólu często jest trudniejszy do zlokalizowania i może być wynikiem różnych stanów chorobowych, takich jak problemy gastrologiczne, ból wieńcowy czy kolki5.
SKĄD SIĘ BIERZE BÓL?
BÓL reumatyczny
ból pourazowy
BÓL zwyrodnieniowy
stawów
LOKALIZACJA BÓLU
BÓL SZYI I KARKU
Ból szyi i karku to powszechna dolegliwość, która dotyka zarówno osoby prowadzące siedzący tryb życia, jak i te aktywne fizycznie. Przyczyn bólu może być wiele, a jedną z najczęstszych jest przeciążenie mięśni. Długotrwałe siedzenie przed komputerem, prowadzenie samochodu, niewłaściwa postawa podczas oglądania telewizji a także korzystanie z telefonu (co często wiąże się z pochylaniem głowy i wpatrywaniem się w ekran) prowadzą do napięcia mięśni szyi i karku. Brak ruchu potęguje problem, co w konsekwencji może doprowadzić do bólu. W skrajnych przypadkach ból szyi i karku jest tak silny, że uniemożliwia swobodne poruszanie głową.
BÓL
PLECÓW I KRĘGOSŁUPA
Ból pleców i kręgosłupa często wynika z uszkodzeń lub przeciążeń struktur kostnych oraz mięśniowych, które odpowiadają za utrzymanie kręgosłupa w prawidłowej pozycji. Takie dolegliwości mogą być spowodowane niekorzystnymi nawykami, w tym nieprawidłową postawą podczas siedzenia lub nieodpowiednią techniką podnoszenia ciężarów. Osoby regularnie wykonujące prace fizyczne, wymagające częstego schylania się i przenoszenia obciążeń, są szczególnie podatne na występowanie tych problemów.
BÓL
ŁOKCI I NADGARSTKÓW
BÓL
KOLAN I KOSTEK
1Wordliczek J, Dobrogowski J. Mechanizmy powstawania bólu. W: Leczenie bólu. Red. J Wordliczek, J Dobrogowski, PZWL, Warszawa 2007; 11–27.
2Bouhassira D. Neuropathic pain: Definition, assessment and epidemiology. Rev Neurol (Paris). 2019;175(1-2):16-25. doi:10.1016/j.neurol.2018.09.016
3Szczudlik A, Dobrogowski J, Wordliczek J, et al. Rozpoznanie i leczenie bólu neuropatycznego: przegląd piśmiennictwa i zalecenia Polskiego Towarzystwa Badania Bólu i Towarzystwa Neurologicznego – część pierwsza. Neurol Neurochir Pol. 2014;48(4):262-271.
4Carver AC, Foley KM. Types of Pain. In: Kufe DW, Pollock RE, Weichselbaum RR, et al., editors. Holland-Frei Cancer Medicine. 6th edition. Hamilton (ON): BC Decker. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK12991/
5Boezaart AP, Smith CR, Chembrovich S, et al. Visceral versus somatic pain: an educational review of anatomy and clinical implications. Regional Anesthesia & Pain Medicine. 2021;46(7):629-636. doi:10.1136/rapm-2020-102084
6Ból reumatyczny – czym jest?; data dostępu 03/2024
7Wordliczek J, Zajączkowska R, Woroń J, Serednicki W, Malec-Milewska M. Uśmierzanie bólu pourazowego. Anestezjologia i Ratownictwo 2019; 13: 149-159.
8Piotr Adrian Klimiuk, Anna Kuryliszyn-Moskal: Choroba zwyrodnieniowa stawów, data dostępu 03/2024
9Golabek, R., and Piotr Majcher. „Zespół cieśni nadgarstka.” Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe 1.1 (2018): 123-140.